Nieuws van Bert Wijbenga
06 oktober 2020
Rotterdam als naam is ontstaan toen 750 jaar geleden een paar mensen een dam sloegen in het regelmatig overstromende riviertje de Rotte. Pas toen, in 1270 werd het mogelijk daar bestendig te settelen en werd de kreet “bouwen, bouwen, bouwen” veel gehoord.
Een kleine eeuw later kocht het stadsbestuur voor veel geld tolrechten over van de Graaf en kon de stad belasting gaan innen. Klagen over lokale lasten werd toen als traditie gevestigd. De stad bouwde een soort fonds op en kon gaan investeren. Ze kon door te investeren gelijke tred houden met andere succesvolle gemeenten; niet door op de duiten te gaan zitten, maar ze uit te geven aan economisch versterkende investeringen in de stad. En naast succes was er ook altijd tegenslag. Enkele oorlogen en vele epidemieën en dodelijke ziektes hebben de stad aangedaan. De haven, de handel, de bereidheid door te werken naar herstel was er elke keer. Sterker door strijd! De rest is geschiedenis. Een bewogen en kleurrijke geschiedenis met bombardement en wederopbouw als hoofdpunten.
Wat is dit moment in de geschiedenis? Wat is onze rol?
Mondiaal zijn ons land en onze stad van omvang klein. Maar van kwaliteit, imago en economische impact aanzienlijk. Rotterdam doet internationaal mee in maritiem en logistiek, in kennis en wetenschappelijk onderzoek, in innovatie en architectuur, in klimaatadaptatie en duurzaamheid, in samenleven en diversiteit. Helaas kan ik voetbal niet meer opnemen in dit rijtje… Nationaal is Rotterdam een invloedrijke stad in politiek en bestuur. Mondiaal bekend en veel gevraagd.
Toch kleeft aan Rotterdam ook de problematische kant van veel werksteden. Gevoelig voor economische conjunctuur, worstelen met diverse bevolking, werkloosheid, criminaliteit en sociale achterstanden. Mondiaal betrekkelijk in omvang, maar nationaal slechter scorend dan andere steden. De zakelijke verdienmodellen veranderen naar steeds minder laaggeschoold handwerk en vuile productie. Een extra opletpunt voor onze economische zwaartepunt, de haven. Innoveren en veranderen is bittere noodzaak.
Voeg daarbij de onmiskenbare trek van mensen naar de grootste steden van de wereld en dan zijn de drie hoofddoelen van het coalitieakkoord 2018-2022 helemaal raak:
- Transitie economie, energie en haven
- Woningbouw in de stad
- Beter samenleven (minder achterstanden, minder discriminatie en ontspanning in diversiteit)
Hier hadden Bas Kurvers en ik een kleine ereronde willen doen want tot maart 2020 was de staat van de stad dat we op deze hoofddoelen, en ook op tientallen subactiviteiten daaronder, concreet resultaat hadden gemaakt en doelen bereikt. Niet alleen wij tweeën overigens, maar overwegend het gehele college maakten grote stappen in juist die richting en maakten we een stukje geschiedenis van de stad.
Als in een wielerpeloton knalden we over de wegen. We waren over de helft en ons college zat ruim voorin in het peloton. Samen voelden zich fit en hadden vol vertrouwen in het tweede deel van de koers. Maar dan steekt er ineens een verwarde ouwe man traag in een scootmobiel over de baan, precies daar waar er geen baantoezicht is. Het peloton draait scherp een bocht door en juist na de bocht klettert de hele meute eerst op de overstekende onverlaat en vervolgens op elkaar. Een grote kluwen wielrenners en fietsen, bloed en schrammen, chaos. Zo voelde het maart 2020, toen corona de wereld, ons land en geliefde stad Rotterdam stilzette.
Terwijl Aboutaleb, onder leiding van Rutte, bezig was met eerste hulp, opruimen en baantoezicht versterken, hebben tien wethouders samen met de fracties de lead genomen om als eerste de fietsen te pakken, erop te springen en een kopgroep te vormen. Juist op dat moment kon de koers bepaald worden. Te lang blijven liggen of treuzelen en je bent gezien. De eerste nemen een forse voorsprong. De valpartij is vreselijk, maar de eersten nemen de grootse kans op herstel en een voorspoediger toekomst. Die kunnen de koers winnen. Zo voelde het om het grote programma ‘Rotterdam Sterker Door’ te maken en af te spreken.
Dit moment kan bijna niet anders dan bezien worden als het Jaar van COVID-19. De effecten op gezondheid, economie en samenleven zijn enorm. Maar met dit programma zijn we allang weer op onze fietsen gesprongen.
Voorbeelden:
Noodpakket on top of Rijksbijdragen voor vitale voorzieningen (sport, cultuur, ondernemingen)
Investeren in structurele fysieke versterking (doorbouwen en kwart miljard werk in 7 stadsprojecten)
Aanpak en ondersteuning corona-proof ondernemen (terrasvlonders, PR, buitenruimte)
Sociaal pakket (zorg, eenzaamheid, zomercampus)
En tegelijkertijd is veel elan te zien bij vele Rotterdamse bedrijven, stichtingen en sleutelpersonen. Die zich niet laten ontmoedigen door de beperkingen, maar juist nu doorgaan met te doen wat wel mogelijk is.
Groot geluk bij het corona-ongeluk is dat Rotterdam er financieel goed voorstaat. Het weerstandsvermogen kan nu aangesproken worden, voor waar het in het leven is geroepen; weerstand bij tegenwind. Onder de strenge regels van het Enecofonds kunnen we de stad een economische oppepper geven. Stevige business cases die voldoen aan VVD-eisen: bezit voor bezit, financiële instandhouding en dus zichtbaar op de balans en preferentie voor revolverend en met cofinanciering. Zoals Europa en Rijk kwetsbare sectoren steun geven, kunnen wij Rotterdamse investeringen doen, die tot versterking van Rotterdamse economie leiden. We zitten niet alleen als eerste weer op onze fietsen, maar we fietsen ook nog eens het hardste weg.
Zijn de drie hoofddoelen van dit college door dit alles nu verdwenen? Neen. Alle drie zijn ze onverminderd relevant en belangrijk. COVID-19 heeft dat niet veranderd.
Wel is het economisch en maatschappelijk herstel na de klap van corona het grote nieuwe feit en uitdaging voor deze bestuursperiode geworden. Dan is de VVD misschien wel op zijn sterkst. Zakelijk, creatief en stevig doorpakken. De Rotterdamse ondernemers en ondernemende Rotterdammers een perspectief en voorbeeld geven. Door de crisis heen investeren en aanpakken. En straks in het rijtje van succesvolle steden in Nederland en de wereld, een paar plekjes omhooggeschoven.
Wij kunnen dat, want wij zijn Rotterdam!